Qeveria synon që përmes tranzicionit energjitik të krijojë njé treg të integruar, modern dhe eficient. Programi i Reformave Ekonomike 2025-2027, parashikon se objektivat e vendosur do të realizohen përmes një sërë reformash.
Krijimi i tregut brenda ditës
Krijimi i tregut të energjisë elektrike brenda ditës përfaqëson një risi veçanërisht të rëndësishme në sektorin energjetik shqiptar. Ky treg do të mundësojë përputhje më eficiente të ofertës dhe kërkesës në kohë pothuajse reale. Kjo gjë është vendimtare për menaxhimin e pjesës në rritje të burimeve të ripërtëritshme me variabilitet.
Integrimi i tregut
Lidha e tregut me vendet fqinje dhe në fund me BE-në përfaqëson një dimension tjetër vendimtar të reformave të tregut të energjisë elektrike. Ky integrim do të përmirësojë sigurinë energjetike përmes qasjes së përmirësuar në burimet rajonale, duke u ofruar gjeneruesve shqiptarë mundësi më të gjera tregu. Sekuencimi i kujdesshëm i hapave të lidhjes siguron që pjesëmarrësit e tregut vendës të mund të përshtaten gradualisht me konkurrencën në rritje rajonale.
Reforma e tarifave dhe skemës mbështetëse
Kjo qasje do të balancojë eficiencën e tregut me konsideratat e mbrojtjes sociale. Rregullimi gradual i tarifave drejt niveleve bazuar në treg është projektuar me kujdes për të ofruar sinjale të përshtatshme çmimi, duke mbrojtur njëkohësisht konsumatorët vulnerabël.
Programi plotësues për trajtimin e varfërisë energjetike përfaqëson një qasje të sofistikuar për të siguruar që përfitimet e tranzicionit energjetik t’u shërbejnë të gjitha segmenteve të shoqërisë. Masat kundër varfërisë energjetike shkojnë përtej subvencioneve të thjeshta. Ato do të trajtojnë shkaqet rrënjësore të varfërisë energjetike.
Programi përfshin mbështetje për rinovime ndërtesash, pajisje eficiente dhe instalime të vogla të burimeve të ripërtëritshme për ekonomitë familjare vulnerabël.
Krijimi i një sistemi transparent dhe konkurrues ankandi për kapacitetin e burimeve të ripërtëritshme demonstron një qasje të sofistikuar të zhvillimit të tregut. Ky sistem do të ofrojë sinjale të qarta për investime, duke siguruar njëkohësisht efektivitetin e kostos përmes zbulimit konkurrues të çmimit.
Ankandi i burimeve të ripërtëritshme
Sipas Programit, plani i ankandit bazuar në sasi për burimet e ripërtëritshme mban në vëmendje kapacitetin e përthithjes së tregut dhe sfidave të integrimit të sistemit. Shtimi i planifikuar prej të paktën 600 më kapacitet të ri të ripërtëritshëm është kalibruar për t’u përputhur me zhvillimin e rrjetit dhe pjekurinë e tregut.
Gjithashtu, qeveria synon krijimin e një skeme të detyrueshme të eficiencës energjetike. Ky mekanizëm, bazuar në treg, krijon stimuj për furnizuesit e energjisë për të mbështetur përmirësimet e eficiencës midis klientëve të tyre. Po kështu, edhe projektimi i kujdesshëm i sistemeve të matjes dhe verifikimit siguron se kursimet e energjisë mund të dokumentohen dhe kreditohen në mënyrë të përshtatshme, thuhet në dokument./ekofin.al