Islanda ka qenë tradicionalisht e dyzuar për anëtarësimin në bllok, por çështje si kriza financiare e vitit 2008, Brexit dhe një sërë çështjesh të brendshme kanë bërë që vendi të konsiderojë ngadalë idenë e anëtarësimit. Qeveria e re e Islandës ka thënë se synon ta vendosë çështjen e anëtarësimit në BE në një referendum deri në vitin 2027.
Administrata e ardhshme e kryeministres Kristrún Frostadóttir, e cila merr detyrën të dielën, tha gjithashtu se do të ngrejë një panel ekspertësh për të shqyrtuar avantazhet dhe disavantazhet e mbajtjes së kurorës islandeze ndaj adoptimit të euros.
Gunnarsdóttir kryeson gjithashtu partinë pro-BE Reforma Liberale dhe pritet gjerësisht të drejtojë çdo bisedim pranimi. Sipas një sondazhi të kryer nga kompania e kërkimit të tregut Maskína në qershor, mbështetja për anëtarësimin në BE midis popullsisë së Islandës po rritet. Ky sondazh zbuloi se pak më shumë se 54% e të anketuarve ishin në favor të bashkimit me bllokun, me shumicën që thanë se mendonin se familjet do të ishin më mirë financiarisht si pjesë e BE-së.
Kjo është një lëvizje e rëndësishme në favor të anëtarësimit në një vend që në përgjithësi ka qenë ambivalent për anëtarësimin në BE. Në publikimin “Opinioni publik mbi BE-në në Islandë që nga viti 1980” botuar nga Universiteti Aarhus i Danimarkës, Ragnar Auðun Árnason tha se për pjesën më të madhe të viteve 1980 dhe 1990, Islanda ishte e ndarë gjerësisht në tri kampe të barabarta në lidhje me anëtarësimin në BE; pro, kundër dhe të pavendosur.
Por çështje si kriza financiare e vitit 2008, Brexit dhe një sërë çështjesh të brendshme kanë bërë që islandezët të hapen ngadalë ndaj idesë për t’u bashkuar me bllokun. Dhe një shumicë e konsiderueshme e të anketuarve nga Maskína – 74.2% – thanë se ishte e rëndësishme që çështja të vendosej me referendum.
Qeveria e re iu prezantua publikut nga presidentja Halla Tómasdóttir në një ceremoni në qytetin jugperëndimor të Hafnarfjörður.
Kryeministrja Kristrún Frostadóttir, e cila është udhëheqësja e Aleancës Social Demokratike të qendrës së majtë, tha se ajo synon të ulë inflacionin dhe normat e interesit. “Kjo qeveri e re do të përballet me sfidat e bashkuar. Detyra jonë e parë është stabilizimi i ekonomisë dhe ulja e normave të interesit me lidership të fortë në politikën fiskale. Ndërkohë kjo qeveri do të dalë nga bllokimi dhe do të punojë drejt krijimit më të madh të pasurisë në sektorin privat. Cilësia e jetës në vend do të rritet përmes unitetit rreth këtyre sfidave”, tha ajo.
Aleanca Social Demokratike u bë partia më e madhe në zgjedhjet e parakohshme të nëntorit, të thirrura pasi qeveria e mëparshme e koalicionit të udhëhequr nga Bjarni Benediktsson u shemb për shkak të grindjeve të brendshme. Ajo ra dakord të formonte një qeveri me Partinë e Reformës Liberale dhe Partinë Popullore të qendrës.
Është hera e parë në historinë e Islandës që liderët e të gjitha partive qeverisëse do të jenë gra. Transmetuesi kombëtar RUV raportoi se në moshën 36-vjeçare, Frostadóttir do të jetë kryeministri më i ri i Islandës ndonjëherë. RUV tha gjithashtu se administrata e ardhshme synon të zvogëlojë numrin e ministrive të qeverisë në mënyrë që të shkurtojë disa kosto administrative. /Euronews