INSTAT njofton se Censusi, i parashikuar të realizohej në vitin 2020, por i shtyrë për shkak të pandemisë, do të nisë më 1 tetor të këtij viti dhe do të vazhdojë për 6 javë. Gjatë vitit 2021 u realizuan një sërë aktivitetesh përgatitore të Censit. Me qëllim kryesor testimin e metodologjisë, pyetësorit, manualeve si edhe aplikacioneve për mbledhjen e të dhënave dhe monitorimin, u organizuan 3 teste paraprake, si edhe u krye pilot i dytë i Censit, ku u testuan të gjitha fazat e tij. Testi më i madh gjithëpërfshirës i të gjitha procedurave të censit ishte Pilot Cens.
Qëllimi kryesor i tij ishte mbulimi i disa ndarjeve administrative dhe ekzekutimi i fazave përgatitore, me anë të të cilave u testua përshtatshmëria e gjithë planit të Censit dhe organizimit të tij. Pilot Censi i dytë filloi më 4 Tetor 2021 dhe zgjati 6 javë në terren. Pilot Censi u krye në 50 zona të ndryshme të shpërndara në nëntë bashki.
Pyetësori është hartuar bazuar në rekomandimet e OKB-së dhe Eurostat-it për raundin e Censit të vitit 2020. Pyetësori përmban pyetje për identitetin etnik, gjuhën dhe besimin fetar, të cilat janë në përputhje me rekomandimet dhe përgjigjet bazohen në vetëdeklarim/deklarimin e lirë jo të detyruar të individëve. Gjithashtu, pyetësori përmban kërkesat e përdoruesve, të mbledhura përmes tryezave konsultative dhe siguron krahasueshmëri me pyetësorin e mëparshëm të Censit.
Sipas INSTAT, gjatë vitit 2022 do të finalizohen të gjithë materialet e nevojshme për realizimin e Censit në Tetor 2022, si dhe do të vijojë puna me reflektimin e përmirësimeve të mundshme të rezultuara nga gjetjet e Pilot Censit dhe më pas konsolidimi i të gjithë aplikacioneve, manualeve, materialeve të trajnimit dhe materialeve të tjera mbështetëse. Pas numërimit në terren INSTAT do të organizojë anketën pas Censit, për të llogaritur nivelin e besueshmërisë dhe cilësinë e të dhënave të mbledhura, duke përdorur modele statistikore të rekomanduara nga organizatat ndërkombëtare.
INSTAT ka zhvilluar Cens-in e fundit të Popullsisë dhe Banesave në Tetor të vitit 2011. Sipas shifrave përfundimtare, më 1 tetor 2011 popullsia e Shqipërisë ishte 2.821.977 banorë, ku vihet re një rënie në numrin e popullsisë afërsisht prej 8% në krahasim me Cens-in e vitit 2001.
